انتقال و استقرار موفق نشا در مزرعه به هنگام نشاکاری یکی از مهمترین مراحل تولید سبزی و صیفی به شمار می رود. پس از انتقال نشا به مزرعه موارد محیطی بسیاری هستند که موجب آسیب به نشا شده و رشد نشا را متوقف می کنند. مواردی از قبیل :
شوری خاک
کم آبی
بازه دمایی بیشتر از حد تحمل گیاه
این موارد به خصوص در مناطق خشک و نیمه خشک خطر جدی برای تولید ایجاد می کنند. به همین دلیل برای بهبود وضعیت نشاها در مرحله انتقال و کاشت در مزرعه، باید در مراحل آخر پرورش نشا در گلخانه یا خزانه و قبل از انتقال به زمین اصلی عملیاتی ویژه ای را انجام داد تا شوک های وارده به نشا حداقل شود.
مقاوم سازی نشا چیست؟
استقرار مناسب نشا در زمین نیاز به توجه و دقت بالایی دارد و چنانچه نشا حساس باشد و این توجه و مراقبت به خوبی اعمال نشود احتمال مرگ گیاه بالا می رود. اما اگر نشا مقاومت بالایی داشته باشد احتمال بقا گیاه بالا می رود. برای اینکه نشا بتواند تغییرات محیطی و تنش ها را تحمل کند عملیاتی را بر روی آن انجام می دهند که به ان مقاوم سازی می گویند. مقاوم سازی «Hardening» به مجموعه کارهایی گفته می شود که موجب می شود بافت نشا مقاوم شده و استحکام یابد. به گونه ای که نشا پس از عملیات مقاوم سازی بهتر می تواند تنش های محیطی مانند دماهای بالا یا پایین، وزش بادهای خشک، صدمات ناشی از حشرات یا ضربات مکانیکی حاصل از ذرات خاک همراه با باد را در مزرعه تحمل کند.
مقاوم سازی نشا چه اثراتی دارد؟
به طور کلی هر کاری که موجب توقف موقتی رشد گیاه شود، مقاومت گیاه را افزایش می دهد. نشاها از نظر میزان تحمل شرایط محیطی پس از مقاوم سازی با هم تفاوت دارند. مثلا برخی گیاهان فصل سرد مانند کلم را می توان تا اندازه ای مقاوم کرد که بتواند چند درجه دمای زیر صفر را تحمل کند و با وجود تشکیل یخ در بافت خود زنده بماند. اما گیاهان فصل گرما مثل خیار، طالبی، گوجه فرنگی، بادمجان و … حتی در صورت مقاوم سازی نمی توانند تشکیل یخ در بافت خود را تحمل کنند. مقاوم سازی در نشای این گیاهان فقط موجب مقاومت جزیی آنها در برابر سرما می شود.
طی فرآیند مقاوم سازی، نشاها را در دمای بالا یا پایین و رطوبت نسبی پایین قرار می دهند. در مقاوم سازی نشا:
- میزان آبداری گیاه کاهش می یابد.
- روزنه ای گیاه بسته می شود.
- میزان تعرق گیاه کم می شود.
- تعادل هورمونی گیاه تغییر می کند.
موارد بالا سرعت رشد نشا را کم می کنند. لازم به ذکر است پس از مقاوم سازی نشا و قبل از انتقال نشا به مزرعه، باید نشاها به طور کامل آبیاری شوند. اگر مقاوم سازی بیش از حد انجام شود ذخایر انرژی گیاه از دست می رود. اگر شرایط آب و هوایی و مزرعه ای برای نشاکاری به خوبی مهیا باشد، نیاز به مقاوم سازی کمتر است.
روش های مقاوم سازی نشا:
قرار دادن نشا در درجه حرارت پایین تر از درجه حرارت مناسب برای رشد
کم کردن دفعات آبیاری و خشک شدن بستر گیاه
ترکیبی از هر دو روش
برای مقاوم کردن نشا نسبت به سرما و یخبندان روش های گوناگونی وجود دارد. از آن جمله می توان به موارد زیر اشاره کرد:
روش قرار دادن نشا در دمای پایین، کاهش مرحله به مرحله دما، قرار دادن نشا در دمای بالا
گرم کردن متناوب ترکیبات تنظیم کننده رشد
استفاده از مواد شیمیایی
برای مقاوم کردن نشا در برابر سرما، باید نشا ها را در دمایی که کمی بالاتر از دمای سرمازدگی است نگهداری کرد.
| دمای مقاوم سازی نشا | |
| محصولات فصل خنک | به مدت 5 روز 10-15.5 oC |
| جالیزی ها مانند گوجه فرنگی، فلفل، بادمجان | کمتر از 12.7 oC نباشد |
نشاهایی که مقاوم سازی روی آنها انجام گرفته باشد سریعتر تولید ریشه می کنند. نکته ای که باید به آن توجه نمود این است که بهتر است میزان رشد در دوره پرورش نشا در حد متوسطی باشد. مقاوم سازی بیش از حد موجب کندی رشد نشاهای منتقل شده به مزرعه می شود.
از روش های دیگری که برای مقاوم سازی نشاها در گلخانه به کار برده می شود، مواد کند کننده رشد، استفاده از نور مکمل، تنش مکانیکی یا کاهش رطوبت نسبی محیط است.
به طور کلی مدت زمان مقاوم سازی نشاها نباید از 7 تا 10 روز بیشتر شود. در پایان متذکر می شویم برای آگاهی از میزان و نحوه مقاوم سازی نشا باید به نوع و گونه گیاه توجه شود و برای به کارگیری بهترین روش باید از مشاوران زبده این بخش راهنمایی گرفت.
گروه صنعتی تیداپارس انواع دستگاه ها و تجهیزات تخصصی تولید و پرورش نشا در گلخانه و کاشت نشا در مزرعه را با بالاترین کیفیت تولید می کند. این تجهیزات عبارتند از: دستگاه تولید سینی نشا، ماشین اتوماتیک بذرکار سینی نشا (سیدر)، ربات پیوند زن نشا، دستگاه مه پاش و رطوبت ساز، بوم آبیاری، ماشین های نشاکار مزرعه ای، انواع کودپاش های دامی حرفه ای. کلیه محصولات تیداپارس در لیست دستگاه های مشمول دریافت وام و تسهیلات مرکز توسعه مکانیزاسیون کشاورزی ایران ثبت شده اند و قابل خریداری به صورت نقد و اقساط هستند. دستگاه های کودریز تیداپارس 18 ماه گارانتی تخصصی و 10 سال خدمات پس از فروش تیداپاراس را دارا می باشند.
جهت اطلاع از قیمت محصولات تخصصی تیداپارس و خرید مستقیم آنها به صورت نقد و اقساط با مشاوران و مدیران فروش ما در تماس باشید.
واحد مشاوره و فروش
تلفن همراه: 9- 09904823436
تلفن ثابت: 4-34209120–026 و 3-34090070-026
ما را در شبکه های اجتماعی با نام TIDAPARS جستجو و دنبال کنید.
نگارنده: واحد تحقیق و توسعه گروه صنعتی تیداپارس
