موفقیت در گلخانه، نکات ضروری

عوامل موفقیت در گلخانه (Success factors in the greenhouse)

موارد زیادی برای کسب موفقیت در گلخانه و سود دهی وجود دارند. از جمله این موارد:

الف- قیمت تمام شده کمتر برای محصول: افرادی در کشت های گلخانه ای موفقیت بیشتری کسب می کنند که با هزینه کمتر عملکرد بالاتری را بدست بیاورند. در هر گلخانه هزینه های ثابتی وجود دارد که قابل چشم پوشی نیست و در صورتی که کشت در سطح بزرگتری صورت گیرد این هزینه ها سرشکن شده و صرفه اقتصادی بالاتری برای گلخانه حاصل می شود. اغلب مساحت مناسب برای صرفه اقتصادی گلخانه 5000 مترمربع می باشد. هرچند ایم مساله به نوع کشت و محصول انتخاب شده بستگی دارد.

ب- فروش محصول به قیمت بالاتر: مواردی که برای فروش محصول به قیمت بالاتر حائز اهمیت هستند عبارتند از:

• ارائه محصول در زمان مناسب
• کیفیت بالای محصول
• افزایش تنوع
• بسته بندی بهتر

برای کسب موفقیت در گلخانه لازم به رعایت موارد ذکر شده در بالا می باشیم که این موارد با مدیریت خوب و کسب اطلاعات بروز و استفاده در کار حاصل خواهند شد. نباید از استفاده از مشاورین مجرب گیاه پزشکی در کنار استفاده از ماشین های تخصصی گلخانه و کشت های مکانیزه برای افزایش کیفیت و بهره وری بالاتر غافل شد. چرا که تولید بیشتر به همراه کیفیت بالاتر با استفاده از تکنولوژی های نوین بدست خواهد آمد.

ج- استفاده از اصول بازرگانی: آگاهی و عمل به اصول بازرگانی شرط بقای یک کسب و کار موفق خواهد بود. در صنعت گلخانه هم این مساله اهمیت بسیاری دارد چرا که رونق کار و کسب سود سرشار را برای گلخانه دار در پی خواهد داشت.

اعتبار، پایبندی به تعهدات، صداقت، تسهیلات فروش و یافتن بازارهای جدید . . . از جمله اصول بازرگانی هستند که هر کشاورز و گلخانه دار برای موفقیت در کار باید رعایت کند.

نقش مدیران گلخانه در افزایش تولید

گلخانه یک محیط بسته است و تقریبا تمام عوامل در کنترل گلخانه دار، برخلاف کشت فضای باز که کشاورز نقش کمتری دارد در محیط گلخانه هرگونه تغییر در رطوبت، دما، تغذیه و . . .  در شرایط رشد گیاه به سرعت تاثیر می گذارد بنابراین برای کسب موفقیت در گلخانه باید با آگاهی و دانش کافی و استفاده از تجارت افراد موفق اقدام به کار نمود.

کاهش مصرف سموم در گلخانه

از جمله راهکارهای موفقیت در گلخانه داری، استفاده کمتر از سموم شیمیایی و می باشد. یک روش ساده برای این کار استفاده از کارت های زرد رنگ است. این کارتها دو نوع هستند:

1. مانیتورینگ جهت پاییدن حشره به اندازه های 15*20 و 15*25 سانتیمتر
2. کارتهای شکار انبوه به اندازه 35*25 سانتیمتر

ماده اصلی این کارتها موادی به نام Tangle food می باشد که از مکمل های روغن ماشین می توان به صورت هفتگی بر روی آنها بکار برد. به ازای هر دو مترمربع از گلخانه یک عدد از این کارتها در قسمت تاج گیاهان بر روی کاناپی نصب می گردد. این کارتها لولکس نوری خاصی دارند که آفات را به خود جذب می کنند. علاوه بر این توسط این کارتها می توان کانون های آلودگی را در گلخانه مشخص و کانون کوبی کرد و سمپاشی را برای مدت زیادی به تاخیر انداخت.

لزوم استاندارد بودن تجهیزات جانبی

در گلخانه به دلیل بسته بودن محیط حساسیت ها بالاست و عملکرد نامناسب تجهیزات جانبی غیراستاندارد ضربه های جبران ناپذیری را به گلخانه وارد خواهد نمود. به عنوان مثال عدم استفاده از سیستم گرمایشی استاندارد علاوه بر افزایش انرژی مصرفی و هزینه تامین آن، ممکن است سبب نشت منواکسید کربن گردد و طی یک هفته بوته ها دچار مرگ زودرس خواهند شد. بنابراین این مساله تاثیر زیادی در عدم موفقیت و یا موفقیت در گلخانه خواهد داشت.

انتخاب جهت گلخانه

بسته به عوامل محدودکننده در احداث گلخانه باید جهت گلخانه را تعیین نمود. عوامل محدود کننده مانند باد شدید، نو، حرارت. بسته به اینکه در منطقه کدام عامل اهمیت بیشتری دارد باید تصمیم گرفت. مثلا اگر در منطقه ای باد عامل محدودکننده باشد گلخانه به صورتی احداث می شود که ضلع طولی گلخانه عمود بر باد نباشد. باد باید از درب ورودی گلخانه و کنار آن عبور نماید. توجه نمایید که باد غالب مطرح نیست و باد شدید منطقه و جهت آن مهمتر است. اگر در منطقه ای حرارت عامل محدود کننده باشد بهتر است گلخانه در جهت شمال به جنوب احداث شود و در نهایت اگر در منطقه ای نور عامل محدودکننده باشد بهتر است گلخانه را در جهت شرق به غرب احداث نمود.

فواصل گلخانه ها از یکدیگر و نصب بادشکن

فاصله دو گلخانه از یکدیگر باید به اندازه نصف قوس دو گلخانه باشد. درصورت احتیاج به نصب بادشکن معمولا بادشکن را در سمت غرب گلخانه احداث می کنند زیرا اغلب بادهای ایران غربی هستند. فاصله بادشکن از گلخانه باید به اندازه دو و نیم برابر حداکثر ارتفاع بادشکن باشد. اگر قرار باشد از درختان به عنوان بادشکن استفاده شود بهتر است درختانی انتخاب شوند که رشد سریع داشته و فاقد آفات و بیماری ها و همچنین کنه به عنوان میزبان باشند. درصورت احداث بادشکن در سمت شرق گلخانه، چون معمولا آفتاب سمت شرق فقط گرما ایجاد می کند بنابراین تا حد امکان بادشکن را نزدیک به گلخانه احداث می کنیم.

راهکارهای مدیریت تلفیقی کنترل عوامل خسارت زا

برای نیل به موفقیت در گلخانه و کسب بهترین سود در کار، می بایست از چندین روش ترکیبی با هم بر اساس شرایط گلخانه و نوع کشت و . . . استفاده نمود.

1. رعایت بهداشت محیط گلخانه (بخصوص سه ماه اول رشد گیاه)
2. آفتاب دهی خاک و کودها دامی (ضدعفونی خاک بوسیله عمل آفتاب دهی)
3. نصب توری ضد حشره اتاندارد در مبادی ورودی و دریچه های تهویه
4. نصب کارت ها و نوارهای زرد رنگ
5. تامین تهویه مناسب هوای داخل گلخانه
6. در پوش کردن درب های ورودی و قراردادن پاشویه با استفاده از مواد ضدعفونی
7. جلوگیری از ورود گیاهان آلوده به داخل گلخانه

کنترل عوامل محدودکننده جهت دستیابی به حداکثر تولید

مهمترین عوامل محدودکننده در فصل تابستان نوسانات رطوبتی و گرمای بالا هستند. نوسانات رطوبتی در اوایل صبح به حداکثر میرسند و تاثیر منفی در رشد گلخانه دارند. اوایل صبح با تشکیل شبنم روی گیاه موجب افزایش آفات و بیماری ها می شوند. در فصل زمستان گاز دی اکسید کربن عامل محدودکننده است و در صورت بسته بودن کلیه دریچه های گلخانه، کمبود این گاز در محیط بوجود خواهد آمد که باید تلاش کنیم آن را در حد مطلوب نگه داریم.