کوکوپیت، پرلیت، پیت ماس، پوکه صنعتی و . . . به دلیل ظرفیت بالای نگهداری آب، سبک بودن و داشتن مواد آلی فراوان و همچنین عدم داشتن هر گونه آلودگی و آفت کش و . . . برای بستر کاشت گیاهان زینتی بسیار مناسب است. در این مقاله با چند نوع از بسترهای کشت رایج که در سیستم های کشت جدید از آنها استفاده می شود، آشنا می شویم.
پیت ماس، پر کاربرد در بستر کشت گیاهان (Peat Moss)
پیت ماس مواد فیبری مرده هستند و زمانی تشکیل می شوند که خزه یا ماس (Moss) و موجودات زنده دیگر مرده و در باتلاق های توربی طی چندهزار سال تجزیه می شوند. معنی لغوی پیت ماس، خزه تورب است. تفاوت بین پیت ماس و کمپوست خانگی این است که پیت ماس از خزه تشکیل شده و تجزیه آن در شرایط عدم وجود هوا اتفاق می افتد که فرآیند تجزیه را بسیار کند می کند. به همین علت چند هزار سال طول می کشد تا خزه تورب تشکیل شود. در هر سال کمتر از 1 میلی متر به عمق باتلاق تورب افزوده می شود. از آنجایی که این فرآیند بسیار کند است پیت ماس منبع تجدید ناپذیر محسوب می شود.
پیت ماس یک ماده گیاهی است که به مقدار کمی تجزیه شده و در زمین های خزه ای و همچنین در شرایط بی هوازی مثل مرداب ها و باتلاق ها تشکیل می گردد و دارای PH اسیدی می باشد. هزینه زیاد، کمیابی و نگرانی های زیست محیطی درمورد خسارت وارده به معادن پیت ماس در اثر برداشت بی رویه محققین را بر آن داشته است تا جایگزین مناسبی برای این ماده بیایند.
پیت ماس اسفاگنوم را با خزه اسفاگنوم اشتباه نگیرید. خزه اسفاگنوم از رشته های بلند و فیبری موادگیاهی به دست می آید و باتلاقی نیست. گلخانه داران از خزه اسفاگنوم برای پوشش دادن سبدهای تزیینی یا در دسته گل و گلدان استفاده می کنند. پیت ماس اسفاگنوم به طور گسترده ای به عنوان بسترهای گلدانی در کشت بدون خاک در باغبانی استفاده می شود. پیت ماس اسفاگنوم خصوصیات فیزیکی مطلوبی دارد. پیت ماس به دلیل هزینه بالا و داشتن خصوصیاتی از قبیل PH بسیار پایین و عدم جذب مناسب آب پس از یک بار خشک شدن، قابل استفاده برای تمام گیاهان نمی باشد. پیت می تواند به عنوان بستر رشد برای گیاهان کشت شده در درون ظرف و برای سبزی ها و گل های بریده شده استفاده شود. پیت دارای تخلخل بالا، تهویه خوب و ظرفیت نگهداری آب بالا و دارای مواد غذایی است که به آسانی پس از کوددهی در اختیار گیاه قرار می گیرد. پیت عاری از عوامل بیماری گیاهی بوده و منجر به رشد سریعتر گیاه می گردد. وقتی به عنوان بستر کشت استفاده شود از نظر فیزیکی نسبتاً مقاوم است.
ورمی کولیت چه کاربری در بستر کشت گیاهان دارد (Vermiculite)
ورمی کولیت کانی معدنی مشتق شده از میکای استخراج شده از آمریکا و آفریقای جنوبی است. ورمی کولیت ظاهری آکاردئونی شکل و رنگ متغیر از قهوه ای تا طلایی، نسبت به ترکیبات آن دارد. ورمی کولیت بسیار سبک و اسفنجی است و می تواند هوا و آب را به خوبی در خود نگه دارد. ورمی کولیت دارای ظرفیت تبادل کاتیونی نسبتا زیاد و دارای پتاسیم و منیزیم قابل جذب گیاه می باشد. ورمی کولیت بسیار متخلخل و فعالیت موئینگی آن زیاد است و 3 تا 4 برابر وزن خود آب نگه می دارد.
این ماده در کشاورزی کاربرد گسترده دارد، نظیر: زمین های چمن، باغ ها، مواردی که رشد سریع گیاه از الویت برخوردار باشد. ورمی کولیت همچنین در شرایط ویژه کم آبی، حفظ خاک از جریان بادهای گرم و جلوگیری از یخبندان و صدمه به ریشه ها کاربرد دارد.
نحوه استفاده از ورمی کولیت در بستر کشت گلدان:
- قلمه زدن
- اصلاح یا تقویت خاک
- رویش دانه
- نشا زدن گیاهان خانگی
- حفاظت در مقابل عوامل طبیعی
- انبار کردم پیازها و محصولات ریشه ای
- چمن های سبزتر و سالم تر
- گل آرایی منازل
پوکه صنعتی و کاربرد آن در بستر کشت
پوکه صنعتی یا معدنی یک نوع سنگ بسیار سبک مانند پرلیت اما به رنگ خاکستری و قهوه ای می باشد. معمولاً در کارهای ساختمانی از آن استفاده می شود اما در باغبانی نیز کاربرد دارد.
برای ایجاد زهکشی مناسب در کف گلدان به جای استفاده از سنگ های درشت و سنگین از پوکه های معدنی سبک استفاده می شود.
خاک برگ یا کود برگ به عنوان بستر کشت
خاک برگ از پوسیدن و تجزیه برگ درختان تولید می شود. این نوع خاک از نظر مواد غذایی بسیار ضعیف بوده و به این دلیل هیچ زمان به تنهایی برای کشت استعمال نمی شود و همیشه آن را با انواع دیگر خاک ها به نسبت لازم و با توجه به احتیاج هر گیاه مخلوط می نمایند. تنها فایده این خاک، سبک و قابل نفوذ کردن خاک های سخت می باشد.
بهترین خاک برگ ها خاکی است که حداقل 3 تا 4 سال مانده باشد و از تجزیه برگ هایی که فاقد رگبرگ های زیاد هستند تولید شده باشد، زیرا فقط قسمت نرم و خشبی برگ ها می باشند که تخمیر شده تولید هوموس می کند. به همین دلیل برگ درختان میوه بهترین خاک برگ را تشکیل می دهند و از برگ هایی مانند برگ درخت چنار خاک برگ مرغوبی به دست نمی آید. همچنین بهترین کود برگ جهت تولید کودهای ترکیبی کودی است که دارای بافتی سلولی و رنگی روشن است. مصرف کودهای برگی با ذرات ریز که غالبا دارای رنگ تیره و سیاهی هستند، جهت تهیه کود ترکیبی مناسب نبوده و تنها در مواردی که از کودهای برگی با بافت سلولی استفاده می شود می توان قدری از آن را با هم مخلوط و استفاده نمود تا بتوان نیاز مواد غذایی گیاه را برطرف نمود.
ماسه
ماسه یکی از قسمت های عمده ترکیب در خاک گلدان و بستر کشت می باشد. زیرا اولین شرط مرغوبیت خاک گلدان قابل نفوذ بودن آن به آب می باشد، در غیر این صورت در اثر آبیاری مکرر خاک گلدان اسیدی شده باعث زرد شدن و پژمردگی گل و در نهایت خشک شدن آن می گردد. برای رفع این مشکل مقدار مناسبی ماسه به خاک گلدان اضافه می کنند.
جهت تهیه کودهای ترکیبی می توان از انواع مختلف ذرات شن استفاده نمود. مهمترین عامل در کیفیت شن این است که درجه اسیدی آن تقریباً خنثی بوده و عاری از آلودگی باشد. بهترین ماسه از غربال کردن شن بستر رودخانه به دست می آید، زیرا این ماسه اغلب از شکستن و خرد شدن سنگ های سیلیسی بدون آهک تولید شده اند و علاوه بر این هیچ نوع خاک دیگری همراه ندارند. از خاک های گفته شده نمی توان به تنهایی استفاده نمود، بلکه باید آنها را به نسبت معینی متناسب و مطابق با احتیاجات هر گیاه با یکدیگر مخلوط کرد.
گروه صنعتی تیداپارس تولید کننده ماشین آلات و تجهیزات مدرن گلخانه ای می باشد. جهت اطلاع از قیمت محصولات تیداپارس و خرید مستقیم آنها به صورت نقد و اقساط، با مشاوران و مدیران فروش ما در تماس باشید.
واحد مشاوره و فروش
تلفن همراه: 9-09904823436
تلفن ثابت: 4-34209120–026 و 3-34090070-026
ما را در شبکه های اجتماعی با نام TIDAPARS جستجو و دنبال کنید.
نگارنده: واحد تحقیق و توسعه گروه صنعتی تیداپارس
