اهمیت و معرفی انواع بستر کشت
در اهمیت بستر کشت برای پرورش گیاهان باید گفت، امروزه با توجه به تغییر روش های کشت، استفاده از فضای گلخانه ها، سیستم های کشت بدون خاک (هیدروپونیک) و . . . استفاده از مواد ویژه ای برای بستر کشت گل ها و گیاهان رواج یافته است. با چند نمونه از این نوع بسترها آشنا می شویم.
پرلیت (Perlite)
پرلیت یکی از انواع بستر کشت است که بیشتر در ترکیب با سایر مواد، به عنوان یکی از اجزای بستر کشت استفاده می شود. پرلیت نوعی سنگ آتشفشانی است که در محیط آب و یا مرطوب تشکیل می شود. پرلیت دارای بافت شیشه ای است و به سبب همراه داشتن آب، اشکال کروی در آن ایجاد شده است. میزان آب همراه پرلیت در حدود 2 تا 5 درصد است.
پرلیت در کشاورزی کاربرد فراوان دارد. 3 تا 4 برابر وزن خود آب را جذب می کند. در کشت هیدروپونیک، گلخانه ها و نهالستان ها قابل استفاده است. بهترین بسترهای کشت ترکیبی از پرلیت و پومیس و همچنین ترکیبی از پرلیت و پیت ماس می باشد.
مزایای استفاده از پرلیت در ترکسب بستر کشت
- بستر مناسب جهت کاشت گیاه و رشد و پرورش بذر
- اصلاح سیستم هوادهی و آب دهی خاک
- قدرت نگهداری آب و مواد غذایی و تغذیه مداوم گیاه
- عدم ایجاد تغییر ناگهانی در دمای خاک
- استریل بودن از نظر بهداشتی و جلوگیری از اثرات منفی علف های هرز و حشرات موذی
- نفوذ و پخش یکسان آب در خاک
- دارا بون PH خنثی در حد 5/7 تا 5/6 و جلوگیری از هرگونه اختلال در ریشه پرلیت برای بهبود بخشیدن خاک های عادی و آماده سازی خاک برای کشت مناسب است
- پرلیت را می توان به تنهایی یا در ترکیب کودهای آلی به میزان 15 تا 35 درصد حجمی خاک تازه استفاده نمود.
استفاده از پرلیت در بستر کشت هیدروپونیک
سیستم های کشت بدون خاک بر نسل جدیدی از مواد محیطی ریشه که خنثی استریل و یکنواخت باشند، نظیر پرلیت منبسط شده و پشم سنگ پایه ریزی شده اند. این مواد که گیاهان کاملاً به آب مواد معدنی و اکسیژن آنها وابسته هستند صرفاً به عنوان محیطی حمایت کننده برای محلول های غذایی عمل می کنند. در حالت خاصی از کشت هیدروپونیک محلول غذایی خود به عنوان محیط ریشه ای نیز عمل می کند. بنابراین پرلیت منبسط به دلیل ویژگی های زیر، محیط مناسبی را جهت رشد گیاهان ایجاد می نماید.
- اصلاح سیستم هوادهی و آب دهی خاک
- قدرت نگهداری آب و مواد غذایی در خود و تغذیه مداوم گیاه
- دارا بودن PHخنثی (5/7 – 5/6) و عدم اختلال در رش طبیعی گیاه
- عدم ایجاد تغییر ناگهانی در دمای خاک
- استریل بودن از نظر بهداشتی و جلوگیری از اثرات منفی گیاهان هرز و حشرات موذی
- دارا بودن ترکیبی مشابه ترکیب مواد تشکیل دهنده خاک و عدم ایجاد اختلال در ساختمان خاک
- نفوذ و پخش یکسان آب در خاک در حضور پرلیت
- بهبود عمل تهویه خاک در حضور پرلیت
رقیب اصلی پرلیت در باغبانی و کشاورزی ورمی کولیت است و انتخاب هر یک از اینها بستگی به عواملی نظیر قدرت حفظ و نگهداری آب، خاصیت خنثی بودن، تخلخل خاک، قیمت، قابل دسترس بودن، کیفیت و استمرار، قابلیت مهیا شدن در زمان زیاد دارد.
اختلاط مناسب و مطلوب پرلیت با کودهای شیمیایی و خاک برگ عامل مهمی در رشد و تکثیر گیاهان می باشد. این مخلوط تهیه شده، زهکشی بسیار عالی در خاک به وجود آورده و رطوبت را در خود حفظ می کند و از ضعیف شدن ریشه و از بین رفتن آن در هنگام قلمه زدن یا کاشتن جلوگیری می کند.
خاک های پرلیت
اغلب گلخانه داران و پرورش دهندگان حرفه ای گل و گیاه می دانند که منافع استفاده از خاک با کیفیت بالا کاملاً ارزش پرداختن هزینه بیشتر را دارد. خاک مناسب با ایجاد کیفیت بهتر، رشد سریع تر و به حداقل رساندن ضایعات، میزان سود حاصله را افزایش می دهد.
کوکوپیت (Coco peat)
کوکوپیت یا لیف نارگیل نوعی بستر کشت است که از الیاف پوست میوه نارگیل به دست می آید یعنی کود درخت نارگیل که از الیاف میوه نارگیل به دست می آید. کوکوپیت بیشتر در ترکیب خاک گیاهان و گل های آپارتمانی و به ویژه برای صادرات گل ها و کاکتوس ها استفاده می شود. کشورهای مختلف اجازه صادرات انواع گیاه را فقط در خاک کوکوپیت صادر می کنند. کوکوپیت ها به صورت فشرده و قالبی در بازار موجود می باشند که با اضافه کردن آب از حالت فشرده خارج می شوند. بعد از افزودن آب، هر 1 کیلوگرم کوکوپیت فشرده می تواند به 15 لیتر کوکوپیت مرطوب تبدیل شود.
موارد مصرف کوکوپیت به عنوان بستر کشت
کوکوپیت را می توان در کشت هایی استفاده کرد که از خاک استفاده نشود.
- کشت بدون خاک گل های شاخه بریده رز
- در صنعت نشاکاری
- در تولیدات کشاورزی بدون خاک (هیدروپونیک)
- کشت بافت
- کشت هیدروپونیک توت فرنگی
دلایل استفاده از کوکوپیت
در سال های اخیر استفاده از کوکوپیت رشد روز افزونی داشته و عمده دلایل استفاده از کوکوپیت به شرح زیر است:
- شوری بیش از حد خاک های کشور
- مشکل کم آبی کشور
- عاری بودن کوکوپیت از بیماری های خاکزاد و آفات
- قیمت ارزانتر به نسبت سایر بسترهای کشت
- داشتن بافت آلی و سرعت تجزیه بالا و نداشتن آلودگی های زیست محیطی
- افزایش قیمت بذر نسبت به سال های گذشته
فواید کوکوپیت
کوکوپیت از معروف ترین مواد برای بستر کشت است. کوکوپیت نسبت به پیت ماس آب بیشتری در خود نگه می دارد و بستر مناسبی برای گیاهانی که به آبیاری زیادی نیاز دارند، به وجود می آورد.
کوکوپیت به رشد باکتری، قارچ و علف هرز مقاوم است و همچنین فاقد علف های هرز و هرگونه بیماری ناشی از خاک است.
کوکوپیت یکی از متداول ترین بسترهای کشت بوده زیرا از لحاظ فیزیکی مقاوم است و به کندی تجزیه می شود و بعد از حدود 10 سال شروع به تجزیه می کند. کوکوپیت آلی است. هیچ گونه تأثیر نامطلوبی بر محیط زیست ندارد.
کوکوپیت به تهویه خاک کمک می کند و از سخت شدن خاک جلوگیری می کند و دارای تخلخل هوایی حتی در زمان اشباع از آب می باشد. در نتیجه تخلخل خاک را افزایش می دهد.
کوکوپیت باعث کاهش زمان جوانه زنی و رشد سریع ریشه می شود.
کوکوپیت در واقع خاک نیست و یک نوع کمپوست یا همان کود آلی محسوب می شود که برای استفاده در گلدان، سینی های کاشت، خاک باغچه یا کشت های هیدروپونیک بسیار مناسب است.
خزه
در کشت برخی از از گیاهان آهک گریز، از پوسیده گیاهانی مانند انواع خزه ها و سرخس ها به عنوان بستر کشت مناسب استفاده می نمایند. این نوع بستر کشت مخصوص کشت گل هایی مانند ارکیده است و در پرورش پاره ای از انواع این گیاه تنها بستر مناسب برای کشت خزه و الیاف ریشه سرخس می باشد.
خاک کوش
برای ایجاد گرمای مصنوعی داخل شاسی های پرورش گل، برگ خشک و کود حیوانی تازه را مخلوط و تل نموده و سپس روی آن را با خاک برگ و یا خاک زراعی معمولی می پوشانند و به عنوان بستر کشت استفاده می نمایند، در داخل این مخلوط حرارتی تولید می شود که در فصل زمستان برای نگهداری گل ها و پیش رس کردن گل های مختلف مورد استفاده قرار می گیرد.
پس از رفع احتیاج این برگ های پوسیده که با کود و خاک مخلوط است خاکی قوی و مرغوب برای تربیت گل ها و پاره ای گیاهان تولید می نماید. به عبارت دیگر خاک کوش مخلوطی از خاک برگ معمولی پوسیده و کود می باشد.
خاک باغچه
باغچه ای که کاملاً مواظبت شده و هر سال در آن انواع سبزی ها و یا گل کاشته می شود؛ به مرور زمان دارای مقدار زیادی هوموس می گردد. این نوع خاک برای گلکاری مخصوصاً اگر زمین باغچه، زمین رسی شنی باشد خیلی مرغوب است. معمولاً این خاک را به نسبت معینی با سایر خاک ها مخلوط می نمایند.
گروه صنعتی تیداپارس تولید کننده ماشین آلات و تجهیزات مدرن گلخانه ای می باشد. جهت اطلاع از قیمت محصولات تیداپارس و خرید مستقیم آنها به صورت نقد و اقساط، با مشاوران و مدیران فروش ما در تماس باشید.
واحد مشاوره و فروش
تلفن همراه: 9-09904823436
تلفن ثابت: 4-34209120–026 و 3-34090070-026
ما را در شبکه های اجتماعی با نام TIDAPARS جستجو و دنبال کنید.
نگارنده: واحد تحقیق و توسعه گروه صنعتی تیداپارس
