نشا سبزیجات از جزء به کل

نشا سبزیجات، گیاه کوچک وابسته به ذخایر غذایی ذخیره شده در بذر

تعریف نشا <Transplant> :

نشا سبزیجات، گیاه جوانی است که هنوز به ذخایر غذایی ذخیره شده در بذر وابسته است. هنگامی که گیاه وابستگی به مواد مغذی خود را از منابع داخلی به منابع خارجی تغییر داد، می توان آن را به طور منطقی در نظر گرفت که از مرحله گیاهچه عبور کرده است. انتقال وابستگی از منابع داخلی به منابع خارجی تدریجی است و ممکن است در زمان بندی بین عناصر مختلف متفاوت باشد. بنابراین نمی‌توان گفت دقیقاً چه زمانی تغییر وابستگی رخ داده است. اینکه آیا این تغییرات در گونه های مختلف گیاهی سازگار است یا تحت تأثیر شرایط محیطی است، هنوز کاملا مشخص نیست.

 

 

نشای سبزیجات:

انتخاب نوع محصول مناسب مهمترین تصمیمی است که یک پرورش دهنده به آن می پردازد. بسیاری از سبزیجات از طریق نشایی کشت می شوند. کشت نشایی برداشت را تسریع کرده و منجر به عملکرد یکنواخت می شود. استفاده از نشا باعث کاهش نیروی کار و در نهایت صرفه جویی در هزینه بذر می شود. نشا را می توان در گلخانه های کوچک تا گلخانه های تجاری تولید کرد. نشاء خوب باید دارای میانگره کوتاه، ساقه ضخیم، عاری از بیماری یا حشرات با سیستم ریشه سالم باشند.

 

تولید نشای سبزیجات در فصل گرم و فصل سرد:

سبزیجات به طور کلی به عنوان سبزیجات فصل گرم یا سرد طبقه بندی می شوند. سبزیجات فصل سرد مقاوم یا نیمه مقاوم به سرما هستند و بذرها در دمای پایین تری نسبت به خاک جوانه می زنند. سبزیجات فصل سرد شامل بسیاری از سبزیجات محبوب مانند چغندر، کلم بروکلی، کلم، کاهو، کلم پیچ، گل کلم، سرمه، تره فرنگی، پیاز، نخود فرنگی، اسفناج و تربچه است. سبزیجات فصل گرم نسبت به سرما مقاوم نیستند و باید بعد از آخرین سرمای فصل نشا زده شوند. سبزیجات فصل گرم شامل محصولاتی مانند لوبیا، گوجه فرنگی، خربزه، فلفل، ذرت شیرین، کدو و بادمجان است.

 

برسی زمان در تولید نشا:

زمان نشا بستگی به گیاه دارد. برخی از گیاهان، مانند اسفناج، محصولات فصل سرد هستند، به این معنی که باید قبل از گرم شدن بیش از حد دمای بیرون کاشته شوند. از طرفی گوجه فرنگی و فلفل محصولات فصل گرم هستند و در اثر دماهای پایین ضعیف می شوند. در این میان دمای خاک هم مهم می باشد.

 

مزایای نشا گلخانه ای:

 تولید زودرس محصول
 نشا یکنواخت و با ارتفاع مناسب
 کنترل رشد نشا
 مقاومت بیشتر در برابر تنش های غیر زیستی
 سیستم ریشه ای قوی

 

 

کاشت در سینی نشا:

 شکل سلول سینی هیچ ارتباطی با رشد محصول ندارد در حالی که حجم یا ارتفاع سلول می تواند رشد را تحت تاثیر قرار دهد
 آب در فضای مناسبتری در دسترس نشا قرار می گیرد.

 

سلول های کوچک: کلم، گل کلم، کلم پیچ، کلم بروکلی و کاهو.

سلول های متوسط: گوجه فرنگی، فلفل، هندوانه، ملون.

 

دو سیستم اصلی برای تولید نشا وجود دارد:

1. کاشت مستقیم بذر در بستر کشت اصلی.
2. کاشت بذر در سینی های نشا و سپس انتقال به ستر کشت اصلی.

 

 

system :soilless culture

سیستم‌های کشت بدون خاک (SCS)، فشرده‌ترین روش تولید در صنعت کشاورزی امروزی، مبتنی بر فناوری سازگار با محیط‌زیست است که می‌تواند منجر به عملکرد بالاتر، حتی در مناطقی با شرایط نامطلوب رشد شود. با این حال، استفاده از هیدروپونیک به طور خودکار منجر به تولید سبزیجات با کیفیت بالا نمی شود. مطالعات متعدد تایید می‌کند که system soilless cultureبه تولیدکنندگان امکان می‌دهد سبزیجات را با کیفیت در مقایسه با کشت خاکی تولید کنند.

 

 

تولید نشا در گلخانه

تولید نشاء گلخانه ای محبوب ترین و پرکاربردترین روش تولید نشا با کیفیت بالا است. با این حال، شرایط گرم و مرطوب داخل گلخانه ها، محیطی ایده آل برای توسعه بیشتر بیماری ها فراهم می کند. اقدامات مدیریت بیماری که قبلا ذکر شد مانند استفاده از بذر بدون بیماری و اجتناب از کوددهی بیش از حد و آبیاری بیش از حد به مدیریت بیماری های گلخانه ای مربوط می شود.

 

 

 

انواع بستر کشت هیدروپونیک کدامند و چه ویژگی هایی دارند؟

کوکوپیت، پرلیت، پیت ماس، راک وول و … انواع بستر کشت هیدروپونیک هستند که قابلیت جذب آب چندین برابر ظرفیت خود را دارند .درصد وجود مواد آلی و معدنی در بسترهای کشت هیدروپونیک نزدیک به صفر می باشد.

 اسیدیته خنثی و شوری ناچیزی دارند.
 قدرت نگهداری آب در طولانی مدت برای تغذیه طولانی مدت محیط ریشه.
 وزن سبک دارند و از زهکشی بسیار خوبی برخوردار هستند.

 

بهداشت در گلخانه هیدروپونیک تولید نشا سبزیجات:

بهداشت در کنترل بیماری های نشا گلخانه ای بسیار مهم است زیرا ترکیبات قارچ کش و باکتری کش بسیار کمی برای استفاده گلخانه ای در نظر گرفته می شوند. ضد عفونی سازه ها و سینی های گلخانه ضروری است. مواد ضد عفونی کننده که معمولاً مورد استفاده قرار می گیرند عبارتند از محصولات حاوی هیپوکلریت سدیم (5.25 درصد، رقیق شده 1:9)، فرمالین (37 درصد، رقیق شده 1:18)، محصولات فنل (مانند لیزول)، و ترکیبات آمونیومی.

هر یک از این ترکیبات دارای نقاط قوت و ضعف خاصی هستند، بنابراین مواردی را که بیشتر در موقعیت شما کاربرد دارند را بررسی کنید. ترکیبی از مواد ضدعفونی کننده ممکن است برای پوشش طیف وسیعی از عوامل بیماری زا بالقوه استفاده شود. سرکوب یا از بین بردن نشا های بیمار اغلب محتاطانه و یک عمل بهداشتی ضروری برای جلوگیری از آلوده شدن سایر گیاهان در همان گلخانه است.

 

کنترل عوامل محیطی گلخانه:

کاهش رطوبت گلخانه یک گزینه موثر مدیریت بیماری است که در دسترس اپراتورهای گلخانه است. بیشتر بیماری های ناشی از قارچ ها و باکتری ها در شرایط مرطوب رشد می کنند. رطوبت را می توان در گلخانه با استفاده از نیمکت های توری باز (که اجازه می دهد هوا از بین نیمکت ها عبور کند)، باز کردن دریچه هایی برای خروج هوای مرطوب از گلخانه و خروج اجباری هوا با استفاده از فن کاهش داد.

 

سن نشا:

مرحله نشا یکی از بحرانی ترین مراحل در طول رشد و نمو یک گیاه است. بقای نشا نه تنها تأثیر مهمی بر اندازه، ماندگاری و تنوع ژنتیکی جمعیت های گیاهی دارد بلکه در نهایت بر ترکیب گونه ای جوامع گیاهی تثبیت شده نیز تأثیر می گذارد. با وجود نقش محوری نشا در درک ما از جمعیت گیاهی و پویایی جامعه، دستیابی به یک تعریف دقیق برای اصطلاح “نشا seedling” ساده نیست.

سن نشا متناسب با اندازه سلول است که به نظر می رسد هم بر زودرسی و هم بر عملکرد تأثیر می گذارد. گزارش شده است که با کاهش اندازه سلول سینی، نشا «قدیمی‌تر» بازده اولیه بیشتری داشتند و نرخ بقای بهتری در شرایط وزش باد داشتند.

 

سینی نشا:

پرورش نشا در سینی های نشا روشی رو به افزایش برای ایجاد نشای سبزیجات است. در مقایسه با نشاهای کشت شده در مزرعه، نشای گلخانه ای دارای چندین مزیت است. نشای گلخانه را می توان زودتر و یکنواخت تر از گیاهان کشت شده در مزرعه تولید کرد. رشد آنها را می توان به راحتی از طریق باروری و مدیریت آب کنترل کرد و می توان آنها را طولانی تر نگه داشت و در صورت نیاز برداشت کرد. در نهایت، گیاهان گلخانه‌ای که در سینی رشد می‌کنند دارای یک توپ ریشه محصور شده‌اند که رطوبت و یکپارچگی ریشه را در هنگام نشا حفظ می‌کند و تنش را کاهش می‌دهد.

 

نشا اغلب منجر به توده های ریشه بهتر و برداشت زودتر می شود. عواملی که می توانند سود را برای جبران هزینه های اضافی تولید مرتبط با نشاء افزایش دهند. با این حال، اگر محصولات به دلیل سرما یا عوامل دیگر از بین بروند، کاشت مجدد باعث افزایش بیشتر هزینه های تولید می شود. در حالی که تشخیص شروع مرحله گیاهچه به عنوان بیرون زدگی جوانه از بذر نسبتاً آسان است، هیچ توافق کلی در مورد اینکه چه زمانی گیاه به عنوان یک نشای کامل متوقف می شود و به سادگی تبدیل به یک گیاه جوان می شود، وجود ندارد.

ضدعفونی سینی نشا پلی استایرن و پلاستیکی:

از آنجایی که هر دو ظروف پلاستیکی و پلی استایرن سرمایه گذاری مالی قابل توجهی هستند، اکثر آنها بارها مورد استفاده مجدد قرار می گیرند. به دلیل استفاده مجدد، پس از هر بار استفاده، ظروف باید به درستی ضد عفونی شوند یا احتمال بروز مشکلات بیماری وجود خواهد داشت. اکثر ظروف با استفاده از محلول سفید کننده کلر 10 درصد استریل می شوند. گاهی اوقات هنگام استفاده از شوینده های کلر، مشکلاتی ایجاد می شود. اگر ظروف پلی استایرن به درستی هوادهی نشوند، کلر می تواند در شکاف ها انباشت شود و در کاشت های بعدی باعث سمیت شود.

 

بررسی کیفی و کمی سینی های نشا پلی استایرن و پلاستیکی:

سینی های پلاستیکی و پلی استایرن اغلب در ردیف های مستقیم قرار می گیرند. ظروف پلی استایرن معمولا دارای سلول های هرمی شکل معکوس هستند که به سمت پایین مخروطی می شوند. آنها ممکن است اندازه سلولی به کوچکی 0.8 اینچ مربع یا به بزرگی 6 اینچ مربع داشته باشند. تعداد سلول ها در یک سینی به اندازه سلول بستگی دارد. آنها ممکن است از 12 تا 338 سلول در هر سینی داشته باشند. سینی پلی استایرن با اندازه سلول 1 و نیم اینچی دارای 128 سلول است، در حالی که سینی با اندازه سلول 2 و نیم اینچی دارای 72 سلول است .(هر اینچ 2/52 سانتی متر است).

 

مقایسه حجمی سینی های پلاستیکی و پلی استایرن:

سلول‌های سینی‌های پلاستیکی به طور مشابه چیده شده‌اند و حجم خاک مشابهی را با سلول‌های پلی استایرن نگه می‌دارند. از آنجایی که دیواره‌های سلول پلاستیکی نازک‌تر هستند، سینی‌های پلاستیکی معمولاً سلول‌های بیشتری در هر سینی نسبت به ظروف پلی استایرن مشابه دارند. به عنوان مثال، حجم محیط سلولی یک ظرف پلاستیکی 512 سلولی تقریباً برابر با حجم یک ظرف پلی استایرن 338 سلولی مشابه است.

 

نشا ریشه لخت-کاشت مستقیم بذر در کرت خاکی:

در روش کشت نشا به روش سنتی یا ریشه لخت، بذر محصولات به صورت مستقیم و ردیفی در کرتهای خاکی کاشته و دوره کامل جوانه زنی درون خاک سپری می شود. پس از آنکه رشد به اندازه مد نظر برسد شروع به برداشت نشا از زمین کرده و سپس آنها را برای انتقال به زمین اصلی از هم جدا میکنند. به عبارت دیگر تولید نشا با ریشه های لخت شامل بیرون کشیدن گیاه از خاک است و در عین حال ریشه های کوچکتری در خاک باقی می ماند. این باعث می شود که نشا شکننده و حساس تر شوند، زیرا ریشه آنها در حین حمل و نقل و کاشت در محیط بیرون به اندازه کافی محافظت نمی شود.

 

 

نشای توپی- کاشت بذر در سینی نشا

تولید نشای توپی از طریق کشت بذر درون سینی نشا می باشد. در این روش نشا از زمان شروع جوانه زنی تا رشد و اندازه مطلوب برای انتقال به زمین اصلی درون سینی نشا نگهداری می شود. برخلاف نشای ریشه لخت که درجه استقرار کمی در زمین اصلی دارند نشای توپی سیستم ریشه قوی، استقرار بسیار خوب و بدون هیچ آسیبی به نشا در زمین دارند.

 

 

در حال حاضر پرورش دهندگان از سیستم تولید نشا توپی استفاده می کنند. تولید نشا از طریق کاشت بذر در سینی نشا به دو صورت می باشد:

1. دستی و توسط نیروی کارگری
2. مکانیزه و ماشین آلات کشاورزی

 

مقایسه روش سنتی و مکانیزه کشت بذر:

در روش سنتی که کارگر به صورت تکی بذر را درون سلول های سینی نشا کشت می کند و سایر مراحل واکارای، پوشش خاک، آبیاری و … هم توسط نیروی کارگری انجام می شود. در این روش دقت و سرعت کار کاملا نامطلوب است. مکانیزاسیون و استفاده از ماشین آلات کشاورزی در پروسه کشت بذر سرعت، دقت و عملکرد را به گونه ای بهبود بخشیده است که بهره وری از نیروی انسانی و ماشین آلات منجر به افزایش چشمگیر عملکرد شده است.

 

 

کشت بذر تیداپارس:

شرکت تیداپارس به مدیریت خانم فائقه اصانلو و در سال 1386 تاسیس گردید. دستگاه بذرکار سینی نشا تیداپارس برای کشت مکانیزه با عملکرد هر ساعت حداقل کشت 1200 سینی نشای طلقی و 3600 سینی یونولیتی در رده ابتدایی لیست تجهیزات گلخانه ای هیدروپونیک این شرکت قرار گرفته است. این دستگاه با درصد خطای صفر برای بذرهای پلت و خطای نزدیک صفر درصد برای بذرهای غیر پلت و با رعایت ایمنی کامل در اختیار کارشناسان و گلخانه داران تولید نشا سبزیجات قرار گرفته است.

 

 

نتیجه گیری:

امروزه باتوجه به گسترش روز افزون گلخانه های تولید و پرورش نشا کارشناسان بسیاری در زمینه گلخانه و کشت مشغول به کار هستند. بحران آبی کشور و بهره وری هرچه بیشتر از مساحت سطح گلخانه تمایل هر چه بیشتر کشاورزان را به کشت و تولید نشا سبزیجات به روش مکانیزه سوق داده است.

 

نویسنده:

مهندس فائقه اصانلو

09904823436

09103218554

نوشته قبل

گیاهان دارویی در کشاورزی چه جایگاهی دارند؟

نوشته بعد

خط مکانیزه کشت نشا ، مونتاژ و تکمیل در آینده؟!