آفات و بیماری های گلخانه ها

آفات و بیماری های گلخانه

اهمیت شناخت آفات و بیماری های رایج در گلخانه ها

یکی از مواردی که در گلخانه داری بسیار با اهمیت است، کنترل و رصد آفات و بیماری هاست. چرا که مزیت اصلی پرورش محصول در گلخانه ها، تحت کنترل بودن شرایط است. بنابراین می بایست بهترین شرایط برای رشد گیاه و باردهی بالای محصول فراهم شود. یکی از مواردی که به این مهم کمک می کند، کنترل آفات و بیماری ها در گلخانه می باشد. وجود گلخانه ها در هر کشور و توسعه تولید محصول در گلخانه اهمیت فراوانی در کشاورزی هر کشور دارد. از مزیت ها و اهداف مهم پرورش گیاهان در گلخانه ها در مقایسه با کشت فضای باز می توان از موارد زیر نام برد:

• اشتغال زایی
• کاهش مصرف آب
• افزایش تولید

در کنار مزایایی که کشت در گلخانه به ارمغان می آورد، مشکلات و معایبی نیز در این شیوه کشت وجود دارد ولی در مقایسه با کشت در زمین زراعی با وجود این معایب همچنان برتری دارد. از جمله مهمترین مشکلات کشت در گلخانه، آفات و بیماری هایی است که در محیط  گلخانه معمولا به سرعت شیوع یافته و گریبان گیاهان را می گیرد. در زمین های زراعی نیز گیاهان درگیر انواع بیماری می شوند و البته این مسئله قابل حل و پیشگیری می باشد.

یکی از محیط های بیماری زا و انتقال آفت به محیط گلخانه، بستر رشد و کشت گیاه است. در ادامه انواع بسترهایی که گیاهان قابل کاشت در آنها هستند را شرح خواهیم داد.

–

انواع بسترهای کاشت محصولات گلخانه

در راه اندازی گلخانه ها هدف پرورش محصولی خاص است که فصلی بوده و قصد پرورش خارج از فصل می باشد و یا گیاهانی که برای پرورش و رشد یافتن نیاز به محیطی تحت کنترل دارند همچون گل های خاص و گیاهان آپارتمانی. بسترهای کاشت گیاه متفاوت اند که به صورت خاکی یا بدون خاک هستند (هیدروپونیک).

در کشت با بستر خاک ریشه ی گیاه در خاک قرار می گیرد که به بهترین حالت تغذیه شوند و مدیریت مواد معدنی و املاح موردنیاز گیاه آسان گردد. در کشت به صورت هیدروپونیک ریشه ی گیاه در موادی نظیر پرلایت، سنگ، لیکا، پشم و یا ماسه و … قرار می گیرد که در این شکل کاشت مواد غذایی مورد نیاز گیاه به طور مستقیم در دسترس گیاه است. مزیتی که روش هیدروپونیک در کشت های گلخانه ای دارد شامل: کاهش مصرف آب، کاهش بیماری های خاکزی، افزایش عملکرد در واحد سطح
اما در این روش  کشت دانش فنی بیشتری در مقایسه با کاشت خاکی دارد و علاوه بر نیاز به تخصص و مهارت هزینه ی ساخت نیز 10 الی 15 درصد بیشتر از روش مرسوم خاکی می باشد.

برخی از آفات و بیماری های گلخانه ای که به محصولاتی چون سبزی و صیفی و گل و گیاهان زینتی خسارت وارد می کند در ذیل عنوان شده اند:

–

–

انواع آفات گلخانه ها:

مینوز: مینوز از جمله مهمترین آفات گلخانه به شمار می رود. انواع مختلفی از مینوز ها وجود دارد. گونه ای از آنها بر روی گوجه فرنگی و خیار و کاهو آسیب وارد می کنند و گونه ای دیگر بر روی گیاهان زینتی. نحوه خسارت این گیاه به گونه ای است که مانع از فتوسنتز گیاه می گردد.

تریپس: از دیگر آفات گلخانه آسب زا تریپس می باشد. این حشرات علاوه بر خسارات مستقیمی که وارد می کند موجب انتقال ویروس ها نیز می گردند.

شته: شته بیشترین آفتی است که در گلخانه ها یافت می شود. از آنجایی که شته ها سریع به سموم مقاوم می شوند پس راه حل پیشنهادی برای رفع آن سم های شیمیایی نیست.

مگس سفید: سفید بالک ها یا همان مگس های سفید حشراتی کوچک به رنگ سفید که معمولا در سطح زیری برگ گیاهان یافت می شود. خسارت وارده توسط این حشره زردی گیاه، پیچیدگی، کوتولگی و پژمردگی بوته می شود.

زنجرک ها: زنجرک های معمولا در سطوح زیرین برگ قرار دارند و از بافت برگ تغذیه می کنند.

کنه تارعنکبوتی: از مهمترین آفت های رایج این روزهای گلخانه ها به ویژه در گلخانه های پرورش گل رز کنه تارعنکبوتی است. مقدار بروز این آفت در تابستان با بالا رفتن دما و گرما بیشتر می شود و با پایین آمدن رطوبت طغیان می کند و کنترل آن به دلیل کم بودن رطوبت سخت می شود. از آنجایی که همواره توصیه می شود تا در فصول گرم از رطوبت ساز برای کنترل رطوبت در محیط گلخانه بهره ببرید. نحوه عملکرد رطوبت ساز بدین شکل است که علاوه بر ایجاد رطوبت توانایی پخش نمودن سم محلول در آب را نیز دارا می باشد.

آبدزدک: عمده ترین خسارات وارده از این آفت بر روی گیاهچه های گوجه فرنگی یافت می شود.

شپشک ها: شامل شپشک های آرد آلود، شپشک های سپردار، شپشک های نرم و شپشک های ریشه در گلخانه ها دیده می شوند.

حلزون و راب: حلزون‌هااز دیگر از آفات رایج در گلخانه هستند. حلزون ها در دو نوع راب (slug) و حلزون (snail) وجود دارند و از طریق منافذ و ابزار مورد استفاده به گلخانه وارد می شوند. در صورتی که محیط گلخانه مرطوب باشد حلزون ها با چسبیدن به اطراف، تخم‌گذاری می‌کنند. اگر خورده شدن برگ‌ها یا مایعی چسبنده‌ را مشاهده کردید به وجود این موجودات شک کنید. آن‌ها معمولا به گیاهانی مثل کاهو، کلم، توت فرنگی، فلفل، کدو سبز، کدو تنبل، خیار، لوبیا، کرفس، شاهی، مارچوبه، هویج و نخود فرنگی حمله کرده و مواد مغذی آن‌ها را می‌خورند.

–

انواع بیماری ها در گلخانه:

سفیدک داخلی
سفیدک سطحی
ویروس موزاییک خیار
گال
پژمردگی ناشی از ورتیسلیوم
پژمردگی آوندی ناشی ازفوزاریوم
مرگ گیاهچه